Ινομυώματα

Τα ινομυώματα, ή λειομυώματα, είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στη μήτρα. Τα ινομυώματα είναι η συχνότερη ανωμαλία που μπορεί να παρουσιαστεί στη μήτρα κάθε γυναίκας. Περίπου 1 στις 3 γυναίκες θα εμφανίσει ινομυώματα κατά τη διάρκεια της ζωής της με μεγαλύτερη πιθανότητα στις ηλικίες 22-55 ετών, δηλ. κυρίως κατά την αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας.

Τι είναι τα ινομυώματα;

Ο όρος ινομυώματα περιγράφει τα καλοήθη μορφώματα της μήτρας που δημιουργούνται από τα μυϊκά κύτταρα της μήτρας. Συναντώνται σε ποσοστό περίπου 25% των γυναικών. Η κληρονομικότητα είναι σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την εμφάνισή τους, ενώ και οι ορμόνες (κυρίως τα οιστρογόνα) είναι υπεύθυνα για την αύξηση του μεγέθους τους. Ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα, ή στο τοίχωμα της μήτρας, διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:

• Ενδοτοιχωματικά ινομυώματα: Εκείνα που βρίσκονται μέσα στο κυρίως σώμα της μήτρας.
• Υποβλεννογόνια ινομυώματα: Εκείνα που βρίσκονται στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας και προβάλλουν στο ενδομήτριο. Αυτά κυρίως προκαλούν αιμορραγίες.
• Υπορογόνια ινομυώματα: Αυτά που βρίσκονται στο εξωτερικό περίβλημα της μήτρας.
• Μισχωτά ινομυώματα: Εκείνα τα οποία είναι προσαρτημένα στη μήτρα μέσω ενός λεπτού μίσχου.
• Ενδοσυνδεσμικά ινομυώματα: Εκείνα τα οποία προέρχονται από τη μήτρα, αλλά παρατηρούνται στους συνδέσμους οι οποίοι τη στηρίζουν.

Γενικά, τα ινομυώματα μπορούν να παρουσιαστούν με διάφορα μεγέθη. Ένα μικρό ινομύωμα διαθέτει μέγεθος μικρότερο των δύο εκατοστών. Εκείνα που κυμαίνονται μεταξύ 3 και 7 εκατοστών θεωρούνται μέτρια, ενώ τα μεγάλα ινομυώματα μπορεί να φτάσουν και τα 20 εκατοστά. Ο ρυθμός ανάπτυξης ινομυωμάτων διαφέρει ανά περίπτωση, ανάλογα με τη θέση, το μέγεθος και τη γενικότερη κατάσταση της ασθενούς. Συνήθως, τα πολύ μικρά ινομυώματα αναπτύσσονται με ταχύτερους ρυθμούς σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα. Ένα ινομύωμα το οποίο έχει μέγεθος δύο εκατοστών μπορεί να χρειαστεί έως και πέντε χρόνια για να διπλασιάσει τη διάμετρό του. Κατά μέσο όρο, ένα ινομύωμα αναπτύσσεται κατά 89% σε διάστημα 18 μηνών.

Πού οφείλονται;

Μέχρι στιγμής, τα ακριβή και συγκεκριμένα αίτια δημιουργίας ινομυωμάτων δεν έχουν εντοπιστεί. Σύμφωνα με μελέτες, φαίνεται να αποδεικνύεται ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση. Η ηλικία της ασθενούς παίζει αρκετά σημαντικό ρόλο, με τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας κι εκείνες κοντά στα 40 να ταλαιπωρούνται περισσότερο. Ασθενείς με έναν ή περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού που εμφάνισαν ινομυώματα έχουν έως και 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να τα εμφανίσουν οι ίδιες. Τέλος, γυναίκες οι οποίες πάσχουν από ορμονοεξαρτώμενα νοσήματα (π.χ. σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) είναι πιο επιρρεπής στην εμφάνιση ινομυωμάτων. Αυτό συμβαίνει διότι η ανάπτυξή τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με ορμόνες όπως η προγεστερόνη, τα οιστρογόνα και η ινσουλίνη.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το μέγεθος και η θέση των ινομυωμάτων επηρεάζουν άμεσα τη συχνότητα, αλλά και το ποιόν των συμπτωμάτων. Ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση, τα ινομυώματα μπορούν να προκαλέσουν:

• Ακαθόριστες αιμορραγίες
• Αίσθημα βάρους στην κοιλιά,
• Μεγάλη αιμορραγία κατά την περίοδο
• Αίμα στην επαφή
• Αιμορραγία στο μέσο του κύκλου
• Υπογονιμότητα
• Καθ’ έξιν αποβολές
• Συχνουρία
• Δυσκοιλιότητα

 Τα παραπάνω συμπτώματα είναι αυτά κυρίως που θα οδηγήσουν κάποια γυναίκα στον γυναικολόγο.

Επηρεάζουν τα ινομυώματα στη σύλληψη;

Αν τα ινομυώματα είναι υποβλεννογόνια (δηλαδή μέσα στο ενδομήτριο) ή είναι πολύ μεγάλα ενδέχεται να επηρεάσουν την σύλληψη. Μπορούν να δημιουργήσουν υπογονιμότητα, αιμορραγίες κατά τη διάρκεια της κύησης ή ακόμα και αποβολή ή πρόωρο τοκετό. Γι’ αυτό, εάν η γυναίκα γνωρίζει ότι έχει ινομυώματα πριν να μείνει έγκυος, καλό είναι να μιλήσει με το γυναικολόγο της για το αν θα πρέπει να βγουν, ή όχι. Έτσι, μπορούν να αποφευχθούν επιπλοκές κατά τη διάρκεια της κύησης ή κατά τον τοκετό

Ινομυώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τα ινομυώματα διογκώνονται λόγω της αύξησης των επιπέδων των οιστρογόνων. Ανάλογα τη θέση που εντοπίζονται μπορεί να μας δημιουργήσουν πρόβλημα, ή όχι. Τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσουν περιλαμβάνουν τα κάτωθι:

• Πρόωρο τοκετό
• Αποκόλληση πλακούντα
• Αποβολή
• Αυξημένη πιθανότητα καισαρικής τομής αντί φυσιολογικού τοκετού
• Έντονο άλγος – πόνο ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της κύησης
• Ρήξη μήτρας κατά τον τοκετό

Συχνά τα παρακολουθούμε σε όλη τη διάρκεια της κυήσεως με υπέρηχο. Σπανίως χρειάζεται να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ένα ινομύωμα κατά τη διάρκεια της κύηση. Μετά το πέρας της γέννας αυτά υποστρέφουν – μειώνονται σε μέγεθος. Η εκτίμηση του μεγέθους τους τελικώς γίνεται 6 μήνες μετά τον τοκετό. Επίσης, αν υπάρχουν μεγάλα ινομυώματα κοντά στον τράχηλο κατά την κύηση, θα πρέπει να γίνει εκτίμηση της θέσης και του μεγέθους τους γιατί μπορεί να χρειαστεί καισαρική τομή.

Ινομυώματα στην εμμηνόπαυση

Τα ινομυώματα στην εμμηνόπαυση δεν απορροφούνται από τον οργανισμό, όπως υπήρχε αυτή η εντύπωση παλαιότερα. Απλά σταματάει η ανάπτυξή τους αφού δεν υπάρχουν αυξημένα επίπεδα ορμονών στο σώμα της γυναίκας. Μερικές φορές κάποια ινομυώματα μπορεί να μειωθούν λίγο σε μέγεθος, αλλά όχι να εξαφανιστούν.

Μάλιστα αν υπάρχουν ινομυώματα υποβλενογόνια, δηλ. να ακουμπάνε το ενδομήτριο, τότε λόγω ατροφίας του ενδομήτριου το ποσοστό εμφάνισης αιμορραγίας είναι αυξημένο.

Εφόσον πρόκειται για καλοήθη πάθηση, κι εάν δεν παρουσιάζουν κάποιο από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, μπορούμε να τα αφήσουμε ανέγγιχτα στις περιπτώσεις εμμηνόπαυσης. Μόνο αν μεγαλώσουν ξαφνικά ή μας δημιουργήσουν κάποιο σύμπτωμα από τα παραπάνω τα αφαιρούμε.

Τo  ποσοστό εμφάνισης καρκίνου από ένα ινομύωμα είναι μόλις 0,1%. Αρά, αν δεν μεταβάλλονται στο χρόνο σε μέγεθος, σε σύσταση ή να παρουσιάσουν αυξημένη αγγείωση, τα αφήνουμε και δε τα αφαιρούμε, αφού το ποσοστό εμφάνισης καρκίνου είναι πολύ μικρό.

Το μέγεθος των ινομυωμάτων κυμαίνεται από χιλιοστά έως δεκάδες εκατοστά. Όμως, τα συμπτώματα εξαρτώνται από τη θέση των ινομυωμάτων στη μήτρα και όχι μόνο από το μέγεθος. Ενδεχομένως ένα μεγάλο ινομύωμα να βρίσκεται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας και να είναι ασυμπτωματικό. Μπορεί, όμως, να υπάρχει στο ενδομήτριο ένα μικρό ινομύωμα λίγων χιλιοστών, που να προκαλεί αιμορραγία ή υπογονιμότητα.

Ινομυώματα – Ανίχνευση και Διάγνωση

Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανίχνευση και η διάγνωση των ινομυωμάτων γίνεται τυχαία κατά τον απλό γυναικολογικό υπέρηχο, κολπικό (συνίσταται) ή κοιλιακό – η πιο κοινή και εύκολη εξέταση με υδρο-υπερηχογράφημα.

Το υδρο-υπερηχογράφημα είναι μια καινούρια μέθοδος που εφαρμόζεται την ώρα που γίνεται ο ενδοκολπικός υπέρηχος. Χορηγείται υγρό στην ενδομητριακή κοιλότητα μέσω ενός μικρού καθετήρα. Με το υγρό αυτό γίνεται εύκολος ο εντοπισμός πολύποδων, ινομυωμάτων ή άλλων ανατομικών διαταραχών του ενδομήτριου. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και παρέχει άμεσα αποτελέσματα. Μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε αν  έχουμε ένα ινομύωμα ή ένα πολύποδα εντός της ενδομητρικής κοιλότητας.

Σε περίπτωση όπου η ασθενής παρουσιάζει μεγάλο αριθμό, ή μέγεθος ινομυωμάτων, είναι απαραίτητες εξετάσεις διαφορετικής φύσεως. Εκείνες που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι η αξονική και η μαγνητική τομογραφία.

Πώς αντιμετωπίζονται τα ινομυώματα;

Όταν τα ινομυώματα χρήζουν θεραπείας, αντιμετωπίζονται άμεσα με την αφαίρεση τους. Η αφαίρεση των ινομυωμάτων γίνεται κυρίως ενδοσκοπικά, δηλαδή είτε λαπαροσκοπικά είτε ρομποτικά. Αν πρόκειται για ινομυώματα που προβάλλουν στο εσωτερικό της μήτρας, δηλ. υποβλεννογονια, η αφαίρεση γίνεται υστεροσκοπικά.

Η ενδοσκοπική τεχνική – λαπαροσκόπηση ή ρομποτική, κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στη γυναικολογία. Η εφαρμογή της στην αφαίρεση των ινομυωμάτων υπερισχύει έναντι άλλων τεχνικών, όπως για παράδειγμα εκείνη του ανοικτού χειρουργείου. Τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής χειρουργικής είναι:

• Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
• Μειωμένος χρόνος νοσηλείας (one day)
• Γρήγορη Ανάρρωση
• Μειωμένη απώλεια αίματος
• Δυνατότητα για άμεση κίνηση

Επιπροσθέτως, ρομποτικά είναι δυνατή η αφαίρεση ινομυωμάτων ακόμη και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία της μήτρας με μεγαλύτερη ευκολία και σε σύντομο χειρουργικό χρόνο. Η παραμονή των ασθενών που υποβάλλονται σε λαπαροσκόπηση ή ρομποτικό χειρουργείο στο νοσοκομείο είναι μόνο για 1 ημέρα μετά το χειρουργείο και μετά κινητοποιούνται άμεσα, μόλις σε 6 ώρες από την επέμβαση!

Μέθοδος εκλογής σήμερα για την αφαίρεση των ινομυωμάτων είναι η λαπαροσκόπηση.

Η κατάλληλη απόφαση για τη μέθοδο θεραπείας θα πρέπει να παρθεί από έμπειρο και εξειδικευμένο γυναικολόγο, ο οποίος θα έχει ενημερωθεί ενδελεχώς για το ιστορικό της ασθενούς.

Πρωτοποριακή Τεχνική Αντιμετώπισης Ινομυωμάτων

Πλεονεκτήματα της τεχνικής αντιμετώπισης ινομυωμάτων

Η πρωτοποριακή αυτή τεχνική αφαίρεσης ινομυωμάτων παρουσιάζει τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

• Αναίμακτη υστεροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων
• Άμεση αποκατάσταση ενδομήτριου, αφού δεν αφαιρούνται κομμάτια αυτού
• Το ποσοστό σύλληψης ΔΕΝ μειώνεται
• Μειώνεται το ποσοστό εμφάνισης συμφύσεων και ουλώδη ιστού

Ο Δρ. Οδυσσέας Σαββούρας έχει αρθρογραφήσει στην τρίτη έκδοση του βιβλίου ρομποτικής χειρουργικής με τον πρωτοπόρο της video-λαπαροσκόπησης Carman Nezhat.

Νέα πρωτοποριακή 3D λαπαροσκόπηση της OLYMPUS

Η 3D λαπαροσκόπηση της OLYMPUS αποτελεί πρωτοποριακή τεχνολογία για την αντιμετώπιση των ινομυωμάτων. Η εικόνα της μπορεί να συγκριθεί με εκείνη της ρομποτικής χειρουργικής. Στα πλεονεκτήματα που προσφέρει περιλαμβάνονται τα κάτωθι:

• 4Κ εικόνα, τρισδιάστατη και εντυπωσιακή
• αναίμακτη επέμβαση
• καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα

O Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος Οδυσσέας Σαββούρας διαθέτει πολυετή εμπειρία στο χώρο της γυναικολογίας. Έχει μετεκπαιδευτεί στην Αμερική πάνω στην ελάχιστα ενδοσκοπική χειρουργική λαπαροσκόπηση, αλλά και τη ρομποτική χειρουργική, στο Stanford University. Καθηγητής του υπήρξε ο Nezhat Camran, πατέρας της βίντεο-λαπαροσκόπησης. Είναι ο πλέον κατάλληλος ιατρός για κάθε τι που σας απασχολεί, και μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία και ασφάλεια κάθε είδους ενδοσκοπική τεχνική για την αφαίρεση ινομυωμάτων: λαπαροσκόπηση, ρομποτική ή υστεροσκοπική. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του, καθώς και να τον επισκεφτείτε στο ιδιωτικό σύγχρονο ιατρείο στο Παλαιό Φάληρο (Μιλτιάδου 1, 3^ος όροφος).